سەرچاوەی سەرەکیی شەترەنج دیار نییە. چەندین بیرۆکە، سەرەتای ئەم یارییە دەگەڕێننەوە بۆ وڵاتانی وەک هیندستان و چین و تەنانەت ڕووسیا و ئاسیای ناوەڕاست.
بە پشکنینی دوو جۆری هەشتپێ، هەشتپێی ئاسایی و هەشتپێی کالیفۆرنیایی، بۆیان دەرکەوت کە ئەو جینانەی لە مێشکی هەشتپێدا «بازیان داوە» لەناو مێشکی مرۆڤیشدا هەر ئەو جینانە بە هەمان شێوە بازیان داوە.
سیدلیتێز دەڵێت: نەخشەی مێشک ڕۆژێک دەتوانێت وەک سەرچاوەیەک لە گەشەی ستاندارد و پێوەر بۆ مێشک بێت و وەک پیشاندەر و نوانەی گەشەی منداڵان، یاریدەدەری پزیشکان و توێژەران بۆ ڕاگرتنی دەسپێکی نەخۆشییەکان بێت.
توێژینەوە نوێیەکان دەڵێن: هۆگریی هەزار ساڵەی مرۆڤ، بووەتە هۆی بچووکبوونەی مێشکی پشیلەکانتان.
دووانە هەمیشە بۆ ئێمە جێگەی سەرسووڕمان بووە. بەتایبەتی لەو چەند ساڵەی دواییدا بەشێکی زۆر لە مشتومڕەکان لەسەر ئەوە بووە کە بزانرێت ئاخۆ جینەکان زۆرتر کار دەکەنە سەر دووانە یان ژینگە. نانسی سیگاڵ لە ساڵی ١٩٩١دا ناوەندی “توێژینەوە لەسەر دووانە”ی لە شاری کالیفۆرنیادا دامەزراند. ئەو دامەزراوەیە لە دووانە دەتوێژێتەوە و تا ئێستا زۆرتر لە ٢٠٠ وتاری زیاتر بخوێنەوە…
زۆر جار، بەتایبەت بەساڵاچووەکانمان سەبارەت بە مرۆڤی ئالوودە بە ماددە هۆشبەرەکان، بڕیاری گشتی دەدەن و پسپۆڕ و پزیشکە فێرخوازەکانیش ئەو حوکمانە پشتڕاست دەکەنەوە و بڵاوی دەکەنەوە. بەڵام گەشەی زانستەکانی دەروونناسی، پزیشکیی دەروونی و بایولۆجی ئەم حوکمانەیان ڕەت کردووەتەوە و لەجیاتی ئەوانە زانیاریی دیکەیان داناوە. بۆ نموونە لە یەکێک لەو حوکمە گشتییانەدا باسی ئەوەی دەکرد کە زیاتر بخوێنەوە…
هەمیشە وتراوە کە کتێب ژیانی مرۆڤ خۆشتر دەکات. جگە لە هەموو کاریگەرییە باشەکانی کتێب لەسەر زانیاری، ئێستا بەڵگەیەکی نوێش هەیە بۆ باش بوونی خوێندنەوەی کتێب: خوێندنەوەی کتێبی کاغەزی بەر لە خەوتن دەبێتە هۆی باشتربوونی خەو. بەپێی ھەوڵێکی ھەڕەمەکیی کۆنترۆڵکراو (یان RCT) بە ناوی هەوڵی خەڵک (The People’s Trial; thepeoplestrial.ie) کە لە رێگەی ئەنتەرنێتەوە جێبەجێ کراوە، زیاتر بخوێنەوە…
پاڵپشتیی فرەزمانی لە پێناو گشتگیریی خوێندن و کۆمەڵگەدا ڕۆژی جیهانیی زمانی دایکی ئەو ڕاستییە بەرجەستە دەکات کە زمانەکان و فرەزمانی دەتوانن پرسی گشتگیری پێش بخەن. هەروەها جەختکردن لەسەر پرۆژەی ئامانجەکانی گەشەپێدانی بەردەوام بۆ ئەوەیە کە هیچ کەس بێبەش نەبێت و بەجێ نەمێنێت. ڕێکخراوەی یوونێسکۆ پێی وایە، پەروەردە لەسەر بنەمای زمانی یەکەم یان زمانی دایکی، دەبێت زیاتر بخوێنەوە…
Perwerde bi rêya zimanê yekimê çiqas karîgr e? Lêkolînek li ser xwendevanên seretayî ku ji perwerde bi zimanê dayikê bêpar mane hatiye kirin. Ligor vê lêkolînê wan kesan di qonaxên jiyan a xwe de ji aliyê kesayetî û şonas û têgihiştin ji hinek peyvan rastî pirsgirêkan hatine. Ligor vê lêkolînê ew zarokên ku zimanê wan زیاتر بخوێنەوە…
نهێنیی دڵخۆشی چییە؟ لە توێژینەوەیەکی دەروونناسیدا تێدەکۆشن وەڵامی ئەم پرسیارە بدەنەوە. دوو ڕوانگە هەیە: ١. هەستی گونجاو: ئەرەستوو دەڵێت هەرچی ئێمە زیاتر ئەو هەستانە ئەزموون بکەین کە خۆمان دەمانهەوێت، زیاتر دڵخۆش دەبین، جیا لەوەی کە ئەو هەستانە نەفرەت بن یان ئەوین، باش بن یان خراپ! دەکرێت ترس و تووڕەیی بن! ٢. ڕوانگەیەکی تر ئەوەیە ئەو کەسانە زیاتر بخوێنەوە…